વૃંદાવનમાં ભગવાન કૃષ્ણનું રંગનાથ મંદિર પણ આવેલું છે, જ્યાં વર્ષમાં માત્ર એક જ વાર દર્શન થાય છે, અહી ક્લિક કરી કરો દર્શન..

દક્ષિણ ભારતીય શૈલીમાં બનેલું રંગનાથજીનું વિશાળ મંદિર તેના અનોખા સ્થાપત્ય માટે દેશભરમાં પ્રસિદ્ધ છે.મંદિરમાં આવેલ ગોપુરમ દક્ષિણ ભારતની અનુભૂતિ કરાવે છે, ત્યારબાદ ઉત્તર ભારતના પશ્ચિમ અને પૂર્વ દરવાજા.

ભગવાનનું મુખ પૂર્વ તરફ રહે છે. વાસ્તુ અનુસાર, બારદ્વારીની એક તરફ, મંડપ, કુંડ (પુષ્કર્ણી) છે જે પાણીનું નિવાસસ્થાન છે, અને બીજી બાજુ એક બગીચો છે જ્યાંથી ફૂલો ભગવાનને જાય છે.

પાંચ પરિક્રમા અને સાત દરવાજાઓ સાથે આ મંદિરની દરેક દીવાલના ચાર ખૂણા પર ગરુડજી બિરાજમાન છે. જેઓ શુભ સંકેતો આપવાની અનુભૂતિ આપે છે. કુવાઓ આંગણામાં, મંદિરની અંદર બાંધવામાં આવેલા પૂજારીઓ અને રસોઈયાઓના નિવાસસ્થાનમાં બનાવવામાં આવે છે. આ સિવાય પૂર્વ અને પશ્ચિમ કટરાની રચના યજ્ઞ કુંડ જેવી છે. આ રીતે બનેલા મંદિરને પુરાણોમાં દિવ્યદેશ કહેવામાં આવે છે.

ભગવાન નારાયણની દુનિયાને દિવ્યદેશ નામ આપવામાં આવ્યું છે. દિવ્યદેશ તેની પાંચ મુખ્ય ઓળખ દ્વારા ઓળખાય છે. દૈવી દેશની સંપૂર્ણતા માટે, મંદિર સંકુલમાં એક સ્તંભ, એક ગોપુરમ, પુષ્કર્ણી, ફૂલનો બગીચો અને એક ગૌશાળાની જરૂર છે.

જેઓ રંગજી મંદિરમાં હાજર છે અને ભગવાન શ્રી રામાનુજ સંપ્રદાયના બાર અલ્વારો દ્વારા શાસન કરે છે, તેમને દિવ્ય દેશ પણ કહેવામાં આવે છે.

દક્ષિણ ભારતમાં 108 દિવ્યદેશની ચર્ચા થાય છે. જેમાંથી 106 દિવ્ય દેશ આ ગ્રાઉન્ડ ફ્લોર પર સીધા દર્શન માટે ઉપલબ્ધ છે. તે દૈવી દેશોમાં, ભગવાન શ્રી રામાનુજ સંપ્રદાયના બાર અલ્વારો દ્વારા શાસન કરે છે. અલ્વર દ્વારા શાસિત સ્થળોને દૈવી દેશો ગણવામાં આવે છે. બીજા દિવ્યદેશના પાંચ પ્રતીકો મહત્વના છે.

આમાંનો પહેલો ગરુણ સ્તંભ છે, જે ભગવાનના ગર્ભગૃહની સામે છે. બીજું ગોપુરમ જે મંદિરના મુખ્ય દ્વાર પર છે. ત્રીજું, ભગવાનની પુષ્કર્ણી જે મંદિરના પરિસરમાં જ હોવી જોઈએ. ચોથો ભગવાનનો ફૂલ બગીચો, પાંચમો ભગવાનનો ગોવાળ, જે મંદિરમાં આ પાંચ પ્રતીકો છે તેને દૈવી દેશ કહેવાય છે.

શ્રીરંગમંદિર દિવ્યદેશ ઉત્તર ભારતમાં અગ્રણી છે. આ પહેલા ઉત્તર ભારતમાં કોઈ દૈવી દેશની સ્થાપના થઈ ન હતી. તેથી જ ઉત્તર ભારતનું પહેલું અને સૌથી મહત્ત્વનું છે દિવ્યદેશ. જ્યાં આજે પણ ભગવાનની પૂજા-અર્ચના માત્ર દક્ષિણ શૈલીમાં જ કરવામાં આવી રહી છે.

શ્રી રામાનુજ સ્વામીજીના અવતાર શ્રી રંગદેશિક સ્વામીજી મહારાજે શ્રીગોદાદેવીની ઈચ્છા પૂરી કરવા માટે શ્રીધામ વૃંદાવનમાં યમુના કિનારે શ્રીરંગમંદિર દિવ્ય દેશની સ્થાપના કરી હતી. જ્યાં આ તમામ ચિહ્નો હાજર છે. તેથી, આ મંદિરમાં ભગવાન બ્રહ્મત્સવ (બૈકુંઠ એકાદશી) 12 દિવસ સુધી ઉજવવામાં આવે છે.

જેમાં બે દિવસ પ્રારંભિક રોપા, આદિવાસ, યજ્ઞશાળાની આરાધના છે.બીજા દિવસે વિશ્વકસેન ભગવાનના ઉત્સવને નિહાળવા ભગવાનની સવારી કરે છે. જેને બ્રજમાં લોકો રસ્તાને સ્વચ્છ કહે છે.

તે પ્રભુનો મુખ્ય સેનાપતિ છે. બ્રહ્મોત્સવના ત્રીજા દિવસે અથવા પ્રથમ દિવસે વહેલી સવારે ગરુણ ભગવાનનું આહ્વાન કરીને ધ્વજારોહણ કરવામાં આવે છે. ભગવાનની હાજરીમાં ધ્વજારોહણ કર્યા પછી જ ભગવાનની સવારી ભક્તોને દર્શન આપવા મંદિરની બહાર નીકળે છે.

મંદિરોના શહેર વૃંદાવનમાં દક્ષિણ ભારતીય સંસ્કૃતિના રંગજી મંદિરે પણ એક મોટી ઓળખ બનાવી છે, જે ભગવાન કૃષ્ણના મનોરંજનના દર્શન કરાવે છે.

આ મંદિરના નિર્માણનો શ્રેય ભલે ચારેબાજુથી ગૌડિયા વૈષ્ણવ સંપ્રદાયોમાં રામાનુજ સંપ્રદાયનું ઝંડો લહેરાતા હોય, પણ શ્રીરંગદેશિક સ્વામીજીને જાય છે.

જો કે મંદિરના નિર્માણમાં મથુરાના શ્રીમંત શેઠ લક્ષ્મીચંદ અને તેમના ભાઈઓની ભૂમિકાને નકારી શકાય તેમ નથી. આચાર્ય રંગદેશિક સ્વામીજીને શરીર, મન અને સંપત્તિ અર્પણ કરીને, ત્રણેય ભાઈઓએ બ્રજમાં રંગમન્નરની સાથે વૃંદાવનમાં શ્રીગોદા દેવીજીની સ્થાપના કરવાની તેમની ઈચ્છા પૂરી કરી.

રંગજી મંદિરના રેકોર્ડમાં નોંધાયેલું છે કે ચેન્નાઈના આગ્રામ ગામમાં રહેતા શ્રીરંગદેશિક સ્વામીજીનો જન્મ વિક્રમ સંવત 1866ના રોજ કાર્તિક કૃષ્ણ સપ્તમીના રોજ થયો હતો. ઉત્તર ભારતનો પ્રવાસ કરતા તેઓ નાની ઉંમરે ગોવર્ધન પહોંચ્યા. ત્યાં, વૈષ્ણવ સંપ્રદાયના ગોવર્ધન પીઠાધ્યક્ષ, સ્વામી શ્રીનિવાસાચાર્યના માર્ગદર્શન હેઠળ, વૈદિક સનાતન ધર્મના પ્રચારમાં રોકાયેલા. આ દરમિયાન તેઓ મથુરાના શેઠ લક્ષ્મીચંદ, રાધાકૃષ્ણ અને ગોવિંદદાસને મળ્યા.

લક્ષ્મીચંદને છોડીને, બંને ભાઈઓ રાધાકૃષ્ણ અને ગોવિંદ દાસ વૈષ્ણવ સંપ્રદાયના આચાર્ય રંગદેશિક સ્વામીના તપસ્વી જીવનથી પ્રભાવિત થયા, વૈષ્ણવાચાર્ય શ્રીશથકોપ સ્વામી દ્વારા પ્રેરિત અને તેમના શિષ્યો બન્યા. સ્વામીજીએ બંનેને દીક્ષા આપી દક્ષિણની યાત્રા કરાવી.

આ સાથે જ તેણે રંગમન્નરની સાથે શ્રીગોદાદેવીને બ્રજમાં પણ પવિત્ર કરવાની ઈચ્છા વ્યક્ત કરી. અહીંથી જ શ્રીરંગમંદિરના નિર્માણની શરૂઆત કરવામાં આવી હતી, જેની પરિપૂર્ણતા માટે શેઠ લક્ષ્મીચંદ, રાધાકૃષ્ણ અને ગોવિંદદાસે સ્વામીજીના ચરણોમાં પોતાનું તન, મન અને ધન સમર્પિત કર્યું હતું.

શ્રીસ્વામી રંગદેશિકે લગભગ 185 વર્ષ પહેલાં સંવત 1890, 1833માં શેઠ ભાઈઓ દ્વારા આપવામાં આવેલા મોટા પૈસાથી મંદિરનું નિર્માણ શરૂ કર્યું હતું.

સ્ક્રીનને ડાબી તરફ સ્વાઇપ કરીને બીજા આર્ટિકલ્સ પણ વાંચો…. <—<—

અમારો આ લેખ વાચવા માટે તમારો ખુબ ખુબ આભાર, અમે આશા રાખીએ છીએ કે તમને આ લેખ ગમ્યો હશે, તો આ લેખને વધુમાં વધુ શેર કરો.

બસ એવું જ કઈંક જીવન જરૂરિયાત તેમજ અન્ય મહત્વની માહિતી મેળવવા માટે આપણું સૌનુ પ્રિય એવું
બોલશે ગુજરાત પેજ લાઇક કરો અને તમારા દરેક મિત્રો સાથે અવશ્ય શેર કરો. આભાર…

નોંધ: આ લખાણ ની કોપી કરતા પહેલા અમારી લેખિત મંજૂરી લેવી જરૂરી છે.